ΑΓΓΟΥΡΙ - Cucumis sativus

Η αγγουριά είναι αρκετά ευαίσθητο, ετήσιο φυτό, θερμής εποχής που καλλιεργείται για τους ανώριμους καρπούς του. Είναι πολύ πιθανό η περιοχή καταγωγής του να είναι η Ινδία όπου το καλλιεργούσαν πριν από χιλιάδες χρόνια. Είναι φυτό ευαίσθητο στο ψύχος και σε θερμοκρασίες κάτω των 10^οC προκαλούνται ζημιές ανάλογες των θερμοκρασιών και του χρόνου έκθεσης στις θερμοκρασίες αυτές. Καλλιεργείται υπαίθρια αλλά και σε θερμοκήπια (θερμαινόμενα ή όχι) για παραγωγή εντός και εκτός εποχής, ενώ η υποστύλωση κρίνεται απαραίτητη στις περισσότερες περιπτώσεις.

 

Στο εμπόριο κυκλοφορούν ποικιλίες και υβρίδια αγγουριού διαφορετικών τύπων. Οι καρποί παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία στο μέγεθος, στο σχήμα και στην υφή της επιδερμίδας τους (αυλακώσεις , ραβδώσεις κλπ). Όσον αφορά την έκφραση του φύλου κατά την άνθηση υπάρχουν: Α.) ποικιλίες και υβρίδια που φέρουν αρσενικά και θηλυκά άνθη (mixedflowering), Β.) άλλες που φέρουν κατά βάση θηλυκά άνθη αλλά και μερικά αρσενικά (PF, predominantly female) και χρειάζονται επικονιάστρια ποικιλία για ικανοποιητική καρπόδεση και τέλος Γ.) αυτές που φέρουν μόνο θηλυκά άνθη και αναπτύσσουν καρπούς παρθενοκαρπικά (χωρίς την παρουσία γύρης) για χρήση σε θερμοκήπια. Όταν γίνεται χρήση των τελευταίων ποικιλιών, πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για να αποφευχθεί η γονιμοποίηση των ανθέων γιατί σε αυτήν την περίπτωση οι καρποί που παράγονται είναι παραμορφωμένοι. Η υπαίθρια καλλιέργεια αγγουριού μπορεί να συνδυαστεί άριστα με την κάλυψη των γραμμών φύτευσης με χαμηλά σκέπαστρα (τούνελς).

 

Κλιματικές απαιτήσεις - Οι σπόροι της αγγουριάς φυτρώνουν σε θερμοκρασίες από 15^ο–35^οC. Σταθερή θερμοκρασία (ημέρα και νύχτα) στους 27^οC θεωρείται η καταλληλότερη και το φυτάριο εμφανίζεται σε 2-3 ημέρες. Σε θερμοκρασίες γύρω στους 15^οC οι σπόροι φυτρώνουν σε περίπου 2 εβδομάδες. Ιδανικές θερμοκρασίες για ανάπτυξη θεωρούνται οι 18^ο-24^οC. Σε θερμοκρασίες κάτω από 15^οC και πάνω από 33^οC η ανάπτυξη σταματάει και εάν τα φυτά παραμείνουν σε αυτές τις συνθήκες για κάποιο χρονικό διάστημα θα παρουσιαστούν προβλήματα. Ειδικότερα στα πρώτα στάδια ανάπτυξης, τα φυτάρια αγγουριάς είναι ευαίσθητα όταν οι συνθήκες φωτισμού και θερμοκρασίας δεν βρίσκονται στα κατάλληλα επίπεδα με αποτέλεσμα και η περαιτέρω ανάπτυξη τους να παρουσιάζει προβλήματα.

 

Εδαφικές απαιτήσεις - Η αγγουριά προτιμάει εδάφη μέσης σύστασης (αμμοπηλώδη), βαθιά, γόνιμα, που στραγγίζουν επαρκώς, έχουν μεγάλη ικανότητα συγκράτησης νερού και δεν έχουν πρόβλημα με αλατότητα (στα 3 dS/m υπάρχει μείωση απόδοσης 10%) και συμπιεσμένα εδαφικά στρώματα. Αν και για πρώιμη παραγωγή χρησιμοποιούνται αμμώδη εδάφη, τα πολύ ελαφρά αμμώδη όπως και αργιλώδη εδάφη θα πρέπει να αποφεύγονται Το καταλληλότερο PH για την συγκεκριμένη καλλιέργεια βρίσκεται ανάμεσα στο 5,8-6,6. Για την αύξηση του επιπέδου των θρεπτικών συστατικών στο χώμα αλλά και για την βελτίωση των ιδιοτήτων το εδάφους, προτείνεται η ανάμειξη του χώματος με χωνεμένη κοπριά ή με οργανική κομπόστα.

Σπορά / Μεταφύτευση - Η αγγουριά συνήθως σπέρνεται σε σπορείο και έπειτα μεταφυτεύεται στην τελική της θέση στο χωράφι. Σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται και απ ευθείας σπορά.

 

Α) Μεταφύτευση. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται σε πιο ψυχρές περιοχές ή σε πιο ήπιες, για να επιτευχθεί πιο πρώιμη παραγωγή. Λόγω του ότι η αγγουριά είναι πολύ ευαίσθητη στο ψύχος, για πρωιμότερη παραγωγή θα πρέπει να παράγονται φυτάρια σε θερμοκήπια και να μεταφυτεύονται στο χωράφι όταν επικρατήσουν οι κατάλληλες θερμοκρασίες. Για την παραγωγή των φυταρίων, η οποία ολοκληρώνεται μέσα σε 4-6 εβδομάδες (2-3 πραγματικά φύλλα), οι σπόροι σπέρνονται σε δίσκους και μεταφυτεύονται σε ατομικά γλαστράκια (στο στάδιο των κοτυληδόνων). Η σπορά μπορεί να γίνει και απ ευθείας σε ατομικά γλαστράκια. Η λίπανση μπορεί να ξεκινήσει όταν εμφανιστούν τα πρώτα πραγματικά φύλλα. Η αγγουριά είναι ένα φυτό που θα πρέπει ο χειρισμός του να γίνεται με πολύ προσοχή διότι είναι πολύ ευαίσθητο και μπορεί να τραυματιστεί. Όταν οι θερμοκρασίες ξεπεράσουν τους 14-15^οC, μπορεί να γίνει η μεταφύτευση, η οποία γίνεται σε απλές γραμμές που απέχουν μεταξύ τους 1- 1,5 περίπου μέτρο, ενώ τα φυτά πάνω στη γραμμή συνήθως έχουν απόσταση περίπου 0,5-1 m. Η φύτευση μπορεί να γίνει και σε διπλές γραμμές. Μέσα στο ζεύγος των διπλών γραμμών, η προτεινόμενη απόσταση είναι 0,8 m ενώ τα ζεύγη γραμμών θα πρέπει να απέχουν 1,6m. Σε αυτήν την περίπτωση τα φυτά απέχουν μεταξύ τους 0,5m. Οι αποστάσεις φύτευσης εξαρτώνται από την ζωηρότητα της κάθε ποικιλίας, το σύστημα του κλαδέματος και τον διαθέσιμο μηχανολογικό εξοπλισμό. Η μπάλα χώματος από το κάθε φυτάριο θα πρέπει να τοποθετείται στο ίδιο επίπεδο με την επιφάνεια του χώματος και όχι πιο βαθιά, λόγω της ευαισθησίας της αγγουριάς στις σήψεις λαιμού. Μετά την μεταφύτευση, συνήθως γίνεται άρδευση για την καλύτερη επαφή του ριζικού συστήματος με το χώμα. Επίσης, στις περισσότερες περιπτώσεις πρέπει να γίνεται και υποστύλωση για να στηριχθούν τα φυτά και να μην σπάσουν

 

Β) Απ ευθείας σπορά.

 

Σε περιπτώσεις που η τιμή του σπόρου δεν είναι ακριβή ή η περιοχή είναι αρκετά θερμή, είναι οικονομικά πιο συμφέρον να γίνει απ ευθείας σπορά αρκετών σπόρων σε κάθε θέση και μετά αραίωμα. Οι αποστάσεις είναι ίδιες με αυτές που αναφέρθηκαν στην μεταφύτευση και το κατάλληλο βάθος σποράς κυμαίνεται στα 1-2 εκατοστά.